De geschiedenis van citroen

De citroen wordt in de moderne samenleving geliefd om zijn scherpe smaak in eten en drinken. Producten met citroengeur zijn in grote delen van de wereld ontzettend populair. Van limonade tot snoep met citroensmaak en van schoonmaakproducten met citroengeur tot citroenolie, de citroen is heel bekend in de moderne samenleving. Veel mensen weten echter niet dat de citroen door de eeuwen heen door verschillende culturen gebruikt is. Van tuinen in het oude Rome en Egypte tot het dieet van reizende zeelieden, de geschiedenis van de citroen is net zo sappig als de vrucht zelf!

Wat is een citroen nu eigenlijk?

De citroen groeit zoals de meeste citrusvruchten aan een bepaald soort groenblijvende boom, deze boom heeft de wetenschappelijke naam Citrus limon (2). De citroenboom gedijt het beste in een tropisch klimaat dat aanzienlijk veel warmte en vochtigheid biedt, maar is erg gevoelig voor kou en overleeft niet in koelere klimaten (2). De citroenboom staat bij landbouwers bekend om zijn vermogen om arme grondsoorten te verdragen. De boom kan groeien op plaatsen waar andere soorten planten niet zouden overleven. Er worden tegenwoordig wereldwijd meer dan twintig soorten citroen gekweekt (2). De grootste citroenoogsten vinden plaats in Californië, Florida en Italië. Daarnaast worden verschillende soorten citroenen gekweekt in Mexico, China, India, Turkije en Zuid-Amerika (15). De citroenboom kan 10 meter hoog worden. De takken zijn meestal voorzien van doornen en glanzende bladeren die hieruit steken (2). Een bloeiende boom produceert kleine witte bloemen met vijf bloemblaadjes. Deze bloemen produceren in de nazomer en vroege herfst de populaire citrusvrucht die van de boom geplukt kan worden (2).

Experts speculeren dat alle soorten citrusvruchten die tegenwoordig bestaan in het verleden ontstaan zijn uit drie hoofdsoorten: citroen, pompelmoes en mandarijn (8). Met behulp van genetische sequentiebepaling hebben wetenschappers ontdekt dat de citroen een hybride kruising is van sukade en zure sinaasappel en men neemt aan dat deze duizenden jaren geleden ontstaan is (8). Een citroen is rijk aan vitamine C en bevat een aantal andere vitamines en voedingsstoffen zoals vitamine B, calcium, ijzer, kalium en zink (2). Chemisch gezien bestaat een citroen uit veel verschillende fytochemicaliën zoals polyfenolen, terpenen en tannines (2). Daarnaast is 5 tot 6% van de citroen puur citroenzuur en heeft de vrucht een pH-waarde van 2,2 (2).

Citroenen door de jaren heen

Net als bij andere citrusvruchten, zoals bergamot, neemt men aan dat de citroen afkomstig is uit Zuidoost-Azië. De citroen wordt vooral met China, Birma en Assem, een gebied in India, geassocieerd. Het is echter niet duidelijk uit welke van deze gebieden de citroenboom oorspronkelijk komt. Archeologisch bewijs laat zien dat citroenen al meer dan 4000 jaar gekweekt worden (2) en rond 200 voor Christus vanuit Azië naar Israël gebracht werden voor gebruik bij Joodse rituelen (6). Citroenen werden rond 200 na Christus door handelaren naar Noord-Italië gebracht, waar ze populair werden onder de Romeinse elite (2).

Citroenen werden daarna ook populair in Arabische landen zoals Egypte en Perzië omdat handelaren ze steeds vaker begonnen te verhandelen. Boeren legden rond 700 na Christus citroenboomgaarden aan voor economische doeleinden, terwijl de adel de boom plantte om hun tuinen er aantrekkelijker uit te laten zien (2). Citroenen werden in 1493 voor het eerst naar de Nieuwe Wereld gebracht toen Christoffel Columbus enkele citroenzaden vanuit Spanje meenam en deze na aankomst op Hispaniola plantte (2). Citroenen werden rond 1751 naar Noord-Amerika gebracht waar ze verbouwd werden in tropischere staten zoals Californië en Florida (2).

Citroen: waar komt de naam vandaan?

Het Engelse woord 'lemon' werd voor het eerst in de middeleeuwen gebruikt, ergens tussen 130 en 1450 na Christus. Men gelooft dat het een combinatie is van het Franse woord 'limon' en het Italiaanse 'limone'. Er wordt aangenomen dat deze termen afgeleid zijn van het Arabische woord 'laymun' en het Perzische 'limun' (2). De exacte vertaling van deze woorden is onbekend, maar historische documenten geven aan dat de Perzen en Arabieren ze gebruikten om te refereren aan de gele vrucht die al eeuwenlang populair was in hun landen.

Hoewel de citroen het meest bekende deel van de plant is hebben veel culturen manieren gevonden om citroensap, citroenolie en de bladeren van de citroenboom te gebruiken. Citroenen worden niet alleen op allerlei manieren geconsumeerd, maar ook gebruikt in medicijnen, schoonheidsproducten en zelfs onzichtbare ink! Blijf lezen om meer te leren over hoe veelzijdig en waardevol citroenen door de jaren heen zijn geweest.

Citroenen als medicijn

Citroenen werden in verschillende historische beschavingen gebruikt voor diverse medische doeleinden. Citroensap en citroenolie werden in het oude Egypte en Rome gebruikt om veelvoorkomende ziektes zoals verkoudheid en koorts te behandelen. De oude Egyptenaren dronken met regelmaat citroensap als bescherming tegen vergiftiging (2). Hoewel het onduidelijk is of de Egyptenaren bang waren voor voedselvergiftiging of moordenaars, is het wel duidelijk dat ze citroenen gebruikten om hen te beschermen tegen gevaren voor hun gezondheid. De oude Grieken en Romeinen beweerden op hun beurt dat citroenen of citroensap gebruikt konden worden om mensen te helpen met het overleven van slangenbeten en dat mensen die door een slang gebeten waren na het eten van citroenen geen tekenen van vergiftiging toonden (2)!

Joodse verloskundigen gebruikten in het verleden citroenolie om de zwangerschap en geboorte te vergemakkelijken (1). In China gebruikte men citroenolie om aandoeningen zoals bronchitis, parasieten, bloedend tandvlees, malaria en maagzuur te behandelen. Citroenolie werd tevens gebruikt voor verschillende gastro-intestinale problemen zoals diarree, dysenterie en trage spijsvertering (1). Daarnaast gebruikten diverse samenlevingen in Europa, Azië en het Midden-Oosten de antiseptische en antibacteriële eigenschappen om wonden te behandelen en om te voorkomen dat snijwonden geïnfecteerd raakten (1).

Citroenen werden tijdens de middeleeuwen en de renaissance in Europa gebruikt om diverse ziektes te behandelen. Europeanen gebruikten citroenen onder andere om zeeziekte, maagdarmstoornissen en migraine te behandelen. Ze gebruikten daarnaast citroenolie om astma, parasieten, tandpijn en slapeloosheid te behandelen (1). In de Engelse Tudor-periode waren citroenlikeuren, bekend als 'water imperials', populair onder de adel die ze dronken ter genezing (2). Mensen in het middeleeuwse Frankrijk stonden bekend om het maken van een likeur van citroenschil en nootmuskaat genaamd karmelietenwater. Men geloofde dat deze likeur iemands jeugd en energie kon vernieuwen en hun mentale gezondheid kon versterken (13). Dr James Lind ontdekte in 1747 dat citroenen gebruikt konden worden om te voorkomen dat zeelieden scheurbuik kregen tijdens lange reizen (6). De Koninklijke Engelse Marine nam naar aanleiding hiervan een beleid aan dat matrozen citroenen mee moesten nemen om te voorkomen dat ze zouden sterven aan scheurbuik (6).

Citroenen in eten en drinken

Citroenen worden niet alleen al duizenden jaren voor medische doeleinden gebruikt, maar ook in eten en drinken. Het eerste bewijs van dranken met citroensmaak dateert uit het oude Egypte, meer dan 2000 jaar geleden. Citroendranken bleven decennialang populair in Egypte en in de dertiende eeuw werd een citroendrank bekend als 'qatarmizat' verhandeld in het Middellandse Zeegebied (1). In landen zoals Marokko en Egypte werd citroenthee gemaakt door de bladeren van de citroenboom te brouwen (2).

Europese ridders en soldaten maakten tijdens kruistochten kennis met de citroendranken die in die tijd en die gebieden populair waren (3). Veel van deze ridders namen later citroenen en recepten voor citroendranken mee naar Europa waar ze ontzettend populair werden onder de Europese adel (3). Limonade maakte in de zeventiende eeuw officieel zijn debuut in Parijs en werd zo geliefd dat er zelfs een Franse vakbond rond de verkoop van limonade opgericht werd (15). Na de uitvinding van carbonatatie in 1780 werd limonade in bulk vervaardigd en in vele verschillende landen over de hele wereld verkocht (15).

Er zijn naast citroendranken veel verschillende soorten etenswaren die citroen bevatten. Vla's, puddingen en taarten met citroensmaak worden al sinds de middeleeuwen gemaakt. In het begin van de negentiende eeuw werd citroen gecombineerd met recepten voor meringuetaart om de moderne citroen-meringuetaart zoals we die tegenwoordig kennen te creëren (15). Citroenpudding werd rond deze tijd steeds populairder in Amerika terwijl taartjes met citroensmaak, zoals de Liverpool Tart, steeds bekender werden in Engeland (15). Verschillende culturen maken naast desserts diverse soorten soepen en sauzen met citroen. Een traditionele Tunesische stoofpot van vis en tomaten bevat citroensap als een van de hoofdingrediënten (15). Er zijn in Italië en het mediterrane gebied verschillende soorten soepen en stoofpotten te vinden waarbij citroen een van de belangrijkste ingrediënten is (15). In Frankrijk is er een soort traditionele saus gemaakt van citroensap, olijfolie en gehakte basilicum (15).

Citroenen en schoonheid

Citroenen en etherische citroenolie worden, naast het gebruik voor medicinale en culinaire doeleinden door de eeuwen heen, vaak gebruikt in schoonheidsproducten. Citroensap werd in het Victoriaanse Engeland gebruikt als gezichtsreiniger en als manier om de 'natuurlijke schoonheid' te tonen die in die tijd zeer belangrijk was (8). Daarnaast brachten Victoriaanse vrouwen soms citroenolie aan op hun lippen om deze extra glans te geven zonder ze er onnatuurlijk uit te laten zien (8). In het begin van de 20e eeuw dronken Westerse vrouwen citroensap of brachten het aan op hun gezicht om een 'vrouwelijke uitstraling' te behouden (8).

Citroenen worden al eeuwenlang gebruikt voor verschillende manieren van haarverzorging. Vrouwen in Arabische landen zoals Irak en Egypte gebruikten in de tiende eeuw een pasta van citroensap om lichaamshaar te verwijderen (8). Venetiaanse vrouwen verfden in de zestiende eeuw hun haar blond met een mengsel van citroen en zoethoutschors (8).

Heilige citroen

Citroenen worden niet alleen veel gebruikt bij het koken, in medicijnen en schoonheidsproducten, maar hebben historisch gezien een rol gespeeld in vele verschillende religies. Wat interessant is, is dat een van de eerste vermeldingen van citroen in historische documenten refereert aan zijn rol in oude Joodse rituelen. Ze offerden de vrucht tijdens de oogsttijd op aan God of gaven deze cadeau aan de hogepriester van een tempel om een goede oogst te verzekeren (6). Onberispelijke citrusvruchten zoals citroenen en etrogs werden door Joden verbouwd tijdens hun zevendaagse oogstfeest Sukkot (6). De oogst werd in Bijbelse tijden beschouwd als een van de meest belangrijke momenten van het jaar (6).

Citroenen werden in India als waardevol beschouwd en aangeboden aan verschillende goden om hun gunst te verdienen. In sommige regio's van India, zoals Tamil Nadu, boden mensen citroenen aan aan standbeelden van goden door deze op de speer van het standbeeld te spiezen (9). Daarnaast werd citroenolie vaak gebruikt in verschillende soorten spirituele genezing, men geloofde namelijk dat citroenolie het lichaam van onzuiverheden reinigt en de doorstroming van positieve energie naar de chakra's ondersteunt (9). Oude Chinese dokters geloofden op hun beurt dat citroenolie de stroming van chi in bepaalde delen van het lichaam, zoals de milt, kan ondersteunen (1).

Citroenen werden nadat ze door kruisvaarders naar Europa waren gebracht al snel opgenomen in Westerse religies. De citroenboom vertegenwoordigt in het katholicisme trouw in de liefde (14). Dit was vooral belangrijk in de middeleeuwen en de renaissance in Europa, de meeste mensen konden namelijk niet lezen en daarom brachten geestelijken hen moralistische waarden bij door middel van beeldspraak (14). Wanneer mensen dus een afbeelding van een citroenboom in een kerk of zelfs op straat zagen, werden ze eraan herinnerd om trouw te zijn aan hun partner.

Citroenen in de cultuur

De citroen heeft naast rollen in verschillende religies door de eeuwen heen ook verschillende soorten sociale betekenissen gehad. In sommige samenlevingen staat de citroen symbool voor status en rijkdom. Citroenen werden in Rome, China en Egypte als waardevolle luxe beschouwd en de meest elite huishoudens versierden hun huizen en tuinen met citroenbomen als een manier om hun rijkdom aan bezoekers te tonen (3). Citroenen waren voor de oude Romeinen zo waardevol dat ze zelfs afgebeeld werden in Romeinse kunst. Archeologen hebben in plaatsen zoals Pompeii, waar de invloedrijke elite van het oude Rome vaak samenkwam, afbeeldingen van citroenbomen gevonden in de mozaïeken van de huizen van de elite (3).

Een andere rol die de citroen door de eeuwen heen gespeeld heeft is die van de bewaarder van geheimen. Grieken en Perzen gebruikten al in de vijfde eeuw voor Christus citroensap in tijden van oorlog om onzichtbare inkt te maken (3). De onzichtbare inkt op basis van citroensap werd gebruikt door generalen en spionnen om gevoelige informatie, waarvan ze niet wilden dat de vijand deze in handen zou krijgen, uit te wisselen. Toen citroenen in de negende eeuw populairder werden in Arabische landen werden de Arabieren gedreven in het samenstellen van een speciale soort onzichtbare inkt van citroensap en eigeel (3). Later gebruikten Italianen ten tijde van de renaissance vaak een soort inkt op basis van citroensap om politieke geheimen te verbergen of gevoelige correspondentie te vergemakkelijken (3). Deze inkt zou overdag onzichtbaar zijn, maar in het donker 'gloeien als vuur' (3). Amerikaanse spionnen gebruikten eeuwen later, tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en Amerikaanse Burgeroorlog, onzichtbare inkt op basis van citroensap om informatie uit te wisselen (3). Onzichtbare inkt op basis van citroensap werd ook tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog gebruikt door Amerikaanse en Britse soldaten (3).

De handel in citroenen

De citroen heeft door de eeuwen heen een belangrijke rol in de economieën van beschavingen gespeeld. Citroenen waren relatief zeldzaam in het oude Rome, maar zeer belangrijk in oude Arabische landen en in het Middellandse Zeegebied. Citroenen worden genoemd in een Arabische tekst over landbouw en het verbouwen van waardevolle gewassen uit de tiende eeuw (3). Historische documenten geven aan dat de citroen van 100 na Christus tot 1150 na Christus een bijzonder populair product was in Egypte, het oude Irak, Spanje, Italië en Marokko (3). Citroenen werden door de eeuwen heen in deze regio's verhandeld, maar werden ook steeds populairder in andere delen van Europa, Afrika en het Midden-Oosten.

Citroenen vormden later een groot deel van de Amerikaanse economie. Boeren ontdekten in de achttiende eeuw dat citroenbomen konden gedijen in staten met een tropischer klimaat zoals Florida en Californië (2). Naar aanleiding hiervan werden steeds meer citroenboomgaarden in deze delen van het land aangelegd. De distributie van citroenen vormt tot op de dag van vandaag een aanzienlijk deel van de economie in deze staten (2).

Alledaags leven

Citroenen en citroenolie zijn door de eeuwen heen niet alleen gebruikt voor culturele en medicinale doeleinden, maar ook voor praktische doeleinden. Citroenolie werd in het oude Egypte gebruikt om de doden te balsemen, er werd gezegd dat de olie het bederf van het lichaam zou vertragen en het beter zou laten ruiken (3). De oude Grieken gebruikten citroensap en citroenolie om voedsel, met name vlees, te bewaren en om water te zuiveren zodat het gedronken kon worden (3). De oude Romeinen gebruikten de insectwerende eigenschappen van citroenolie en depten het op hun kleding om te voorkomen dat de stof opgegeten zou worden door motten (3).

Citroenen en citroenolie worden zonder twijfel al eeuwenlang door de mens gebruikt voor een divers aantal doeleinden, van eten tot drinken en van schoonheid tot medicijnen. Van het vullen van onze buik met lekker eten tot het genezen van ons lichaam, deze vrolijke gele vrucht speelt al tijdenlang een belangrijke rol in het leven van mensen en zal dat zeker ook in de toekomst blijven doen.

Lemon van Young Living

Lemon heeft een frisse, vrolijke geur. Niet alleen de huid en het haar hebben baat bij deze olie, maar ook de omgeving. Deze veelverkochte olie kan op verschillende manieren gebruikt worden. Voeg de olie toe aan schoonmaakmiddelen, gebruik de olie in de huidverzorgingsroutine of voeg een druppel toe aan conditioner voor een geweldige geur. De olie is een belangrijk ingrediënt in veel haar- en huidverzorgingsproducten, Thieves®-schoonmaakmiddelen en melanges zoals Thieves®, Young Living Citrus Fresh® , Clarity, Joy en Harmony. Citrusoliën kunnen lichtgevoeligheid veroorzaken. Vermijd daarom het gebruik van Lemon op huid die blootgesteld wordt aan de zon.

De citroen heeft al duizenden jaren een wereldwijde invloed. Lees hier meer over Lemon van en het gebruik ervan.

De geschiedenis van
wierook

De geschiedenis van
lavendel

De geschiedenis van
teatree (melaleuca)