Od mumifikacji, poprzez palenie kadzidła w celach religijnych, aż po kosmetyki — kultury na całym świecie stosują żywicę olibanową już od tysięcy lat. Ale żywica olibanowa to nie tylko bohater mitów, przesądów i folkloru. Ma ona również historyczne zastosowanie w religii i medycynie. Czym więc jest? Gdzie została użyta po raz pierwszy? Dlaczego wciąż używa się jej w niektórych religiach? W jaki sposób jest pozyskiwana? Czytaj dalej, aby poznać wyczerpującą historię królewskiego olejku Frankincense.
Czym jest żywica olibanowa?
Olibanum to aromatyczna żywica z drzewa Boswellia sacra, czyli kadzidłowca. Drzewa te rosną zwykle na skałach wapiennych w obszarach pustynnych, takich jak Półwysep Arabski, a także w Afryce Wschodniej (1). Ponad połowa składu olibanum (56%) to żywica pochodząca z kwasu bosweliowego i olibanorezyny, a około 30% to guma. Reszta składa się z różnych olejków eterycznych (terpeny, zymogen, felandren i inne). Dla ludzkiego nosa skład chemiczny żywicy olibanowej jest dość złożony. Ma ona właściwości aromatyczne, nadające jej bogaty, drzewny zapach.
Naukowcy stwierdzili, że w dymie z żywicy olibanowej obecny jest związek chemiczny zwany octanem incensolu, mogący mieć działanie psychoaktywne i euforyczne. Jednak aby to nastąpiło, stężenie żywicy olibanowej musiałoby być bardzo wysokie (2). Nie ma się czym martwić, jeśli po prostu rozpylasz olejek za pomocą dyfuzora lub używasz go miejscowo.
Historia, handel i wartość żywicy olibanowej
Żywica olibanowa zawsze była bardzo cenna, a jej zastosowanie w handlu stanowiło standard na Bliskim Wschodzie. Starożytni Fenicjanie używali olibanum w handlu, a ich karawany niosły cenny balsam na rozkaz faraonów. Może to być powiązane z faktem, że Egipcjanie używali go w swoich rytuałach, dzięki czemu stał się cennym towarem.
Ze względu na niesamowite aromatyczne właściwości żywicy olibanowej, była ona również używana w Egipcie do balsamowania zmarłych. Stanowiła część procesu mumifikacji, aby zapobiec rozkładowi ciała. Rzymski cesarz Neron wypalił roczny zapas żywicy olibanowej (należy pamiętać, jak dużą miała wartość!) na pogrzebie swojej ulubionej kochanki.
Podczas odkrycia grobowca Tutanchamona w 1922 r. odnaleziono żywicę olibanową w zapieczętowanych pojemnikach. Olibanum miało nie tylko pomagać w procesie balsamowania, ale wierzono również, że niektóre z przedmiotów włożonych do grobowca będą towarzyszyć zmarłym w zaświatach. Ponieważ żywica olibanowa była tak droga, można przypuszczać, że znajdowała się w grobowcach królów i osób z wyższych sfer. Żywica znaleziona w grobie sprzed tysięcy lat nadal zachowała swój zapach, co wywarło niezwykłe wrażenie na archeologach, którzy dokonali tego odkrycia. Okazuje się, że żywica olibanowa jest nawet wspomniana w dokumentach historycznych z 2500 r. przed naszą erą!
Historia żywicy olibanowej w aromaterapii
W Europie angielska nazwa „frankincense” pochodzi od „kadzidła frankijskiego”, ponieważ wierzono, że Frankowie, czyli starożytne plemiona germańskie, sprowadzili je w te rejony. Miało niezwykłą wartość w zastosowaniach kosmetycznych i nawet do tej pory wiele naturalnych perfum wciąż produkuje się przy użyciu żywicy olibanowej.
Zapach olibanum jest również wykorzystywany ze względów praktycznych — jakość drobiny żywicy można ocenić po jej aromacie. Koneserzy są w stanie określić różnicę między zwykłą żywicą olibanową a jej innymi, cennymi rodzajami na podstawie niewielkich różnic w zapachu.
Olejek eteryczny Frankincense ma drzewny, słodki i ciepły aromat. Świetnie współgra z pomarańczą, cytryną i innymi olejkami cytrusowymi. Uzupełnia także inne drzewne zapachy, takie jak bergamotka, sosna czy drzewo sandałowe. Kraj pochodzenia i jakość żywicy olibanowej odgrywają dużą rolę w tym, jak przyjemny będzie zapach.
Pozyskiwanie żywicy olibanowej
Osoby zajmujące się pozyskiwaniem żywicy olibanowej wykonują nacięcia na korze drzew kadzidłowca w okresie lutego i marca. Następnie czekają ok. dwóch-trzech miesięcy na to, aż żywica wypłynie i wysuszy się, tworząc białe granulki przypominające kształtem łzy. Po paru miesiącach można powrócić i zebrać kryształki żywicy z drzew. Zbierany jest wtedy również lepki sok, który został upuszczony na specjalnie złożone liście. Utwardzone kryształy mogą być przetworzone, aby uzyskać olejek eteryczny z żywicy olibanowej. Proces powtarza się od sierpnia do października. Po kilku latach takiego cyklu pozwala się drzewom odpocząć.
Uznaje się, że w dawnych czasach żywica olibanowa używana była w regionach Bliskiego Wschodu i Afryki. Wciąż pozyskuje się ją w odległych obszarach Półwyspu Arabskiego, Afryki i Indii. Na Półwyspie Arabskim i w Afryce Północnej żywica olibanowa miała taką samą wartość jak złoto, dlatego tradycyjne dary mędrców były bardzo cenne. Zbieranie żywicy olibanowej do dziś jest bardzo pracochłonnym procesem. Włożony czas i wysiłek przekłada się więc na jej koszt.
Wytwarzanie i klasyfikacja żywicy olibanowej
Jedno drzewo kadzidłowca może wyprodukować tylko około 400 gramów żywicy. Jednocześnie rocznie produkuje się kilka tysięcy ton olejku z olibanum. Z tego masowego zbioru wyróżnia się dwie kategorie żywicy olibanowej: zwykłą i selektywną. Podział ten określany jest podczas zbierania żywicy z drzewa i oddziela się ją również wtedy pod względem rozmiaru i koloru. Czystsze kawałki, zwane żywicą selektywną, wyglądają jak kropelki i mają jasnożółty lub różowawy odcień. Po przetarciu stają się białym proszkiem. Większe i ciemniejsze, „brudniejsze” drobiny nazywane są „zwykłą żywicą olibanową”.
Żywica olibanowa w religii
Żywica olibanowa nie tylko pachnie wyjątkowo, ale ma również głębokie znaczenie w różnych tradycjach religijnych. Uznaje się, że ta cenna substancja była znana już za czasów biblijnych. Dary, które Jezus otrzymał od Trzech Króli, to złoto, kadzidło i mirra. Stary Testament Biblii zawiera również szczegółowe instrukcje dotyczące używania kadzideł, które uzyskuje się zazwyczaj poprzez spalanie żywicy olibanowej.
Kadzidło było tradycyjnie używane w kościołach prawosławnych i rzymskokatolickich. Unoszący się dym z kadzidła symbolizuje w tych religiach wznoszone do nieba modlitwy wierzących. Osoby, które bywają w kościołach prawosławnych, z pewnością znają charakterystyczny, intensywny aromat palonego kadzidła. Kiedy pali się żywica, powstaje dym kadzidła. Podczas obrzędów religijnych olibanum jest rozpalane na płonących węglach kadzielnicy, czyli metalowego naczynia w kształcie misy, najczęściej podwieszonego na łańcuchach.
W niektórych kręgach religijnych wierzono, że złe duchy nie lubią zapachu kadzidła. W innych religiach, takich jak taoizm, wierzono, że kadzidło może przedłużyć życie (3).
Przez stulecia kapłani w klasztorze Mount Athos w Grecji wytwarzali różne rodzaje żywicy olibanowej. Nazywane kadzidłem Vatopedi, różne mieszanki żywicy charakteryzują się odmiennymi kolorami (czarny, żółty, fioletowy) w zależności od składu chemicznego i aromatycznych olejków użytych do ich przygotowania.
Jak już wspomniano, Egipcjanie często używali żywicy olibanowej w swoich ceremoniach religijnych. Niektórzy historycy uważają, że Żydzi nauczyli się korzystać z olibanum w czasie niewoli egipskiej, przejmując tę tradycję od Egipcjan.
Historia zastosowania żywicy olibanowej w leczeniu chorób
W starożytności niektóre kultury używały żywicy olibanowej do okadzania pomieszczeń, w których znajdowali się chorzy, wierząc, że oczyszcza to powietrze. Słynny lekarz i astronom Awicenna pisał o leczniczych właściwościach żywicy olibanowej (5).
W czasach średniowiecza Persowie używali jej również do celów leczniczych, takich jak leczenie ran i ropni, wysypki i inne problemy skórne, stany zapalne, artretyzm i problemy żołądkowo-jelitowe (4). Oprócz przekonania, że żywica olibanowa przynosi korzyści fizyczne, XV-wieczny ormiański lekarz Amirdovlat Amasiatsi stwierdził, że wzmacnia również umysł i wspomaga pamięć.
Przed pojawieniem się współczesnej medycyny, żywica olibanowa była często używana przez pradawnych lekarzy. Trudno powiedzieć, jak skuteczne były jej właściwości lecznicze w każdym indywidualnym przypadku, ale uważano, że olejek eteryczny z żywicy olibanowej ma działanie antyseptyczne, tonizujące i dezynfekujące. Używano go również jako środka uspokajającego, moczopędnego, wykrztuśnego i ściągającego.
W czasach bliższych współczesności olejek Frankincense stosowany był, aby normalizować stan jelit, leczyć rany na skórze, zmniejszać widoczność rozstępów i pomagać rzucić palenie, ograniczając apetyt. W Chinach kadzidło stosuje się w stanach zapalnych stawów (3).
Frankincense od Young Living
Frankincense to jeden z najpopularniejszych olejków Young Living. Zalecamy stosowanie go miejscowo, w celach kosmetycznych, podczas masażu oraz w aromaterapii, aby zwiększyć doznania podczas medytacji lub chwil duchowości. W niektórych przypadkach olejek Frankincense może być również stosowany jako dodatek smakowy lub suplement diety.
Choć żywica olibanowa istnieje od tysiącleci, ta cenna substancja wciąż kryje przed nami wiele tajemnic związanych z jej korzyściami dla ludzkości. A do czego Ty używasz olejku Frankincense?
Zamów olejek Frankincense- https://www.encyclopedia.com/plants-and-animals/plants/plants/incense-tree
- https://www.sciencedaily.com/releases/2008/05/080520110415.htm
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2377255/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4469963/
- https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/frankincense